Jak odwołać się od decyzji administracyjnej?

[stan prawny na dzień 27 kwietnia 2017 r.] Dotychczas udało nam się ustalić jakie prawa ma strona postępowania administracyjnego oraz jakich zasad powinien trzymać się organ w czasie prowadzenia postępowania. Każde postępowanie zmierza do końca, najczęściej wiążącego się z wydaniem przez organ decyzji. Wyjątkowo, przepisy mogą przewidywać inną formę zakończenia postępowania, ale skoncentrujemy się w chwili obecnej na decyzjach.

Przede wszystkim decyzja może dotyczyć umorzenia postępowania, jeśli samo postępowanie staje się bezprzedmiotowe (na przykład na skutek śmierci strony co do której miał zostać wydany jakiś obowiązek). Jednakże najczęściej decyzja będzie merytorycznym zakończeniem postępowania, np. na jej skutek udzielone zostanie pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego. Jeżeli strona nie będzie zadowolona z wydanego przez urząd rozstrzygnięcia, przysługiwać będzie jej możliwość odwołania się do organu wyższego stopnia. Sama decyzja powinna wskazywać kto jest takim organem i jaki termin na odwołanie obowiązuje stronę.

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji. W wyjątkowych przypadkach, gdy decyzję w pierwszej instancji wydaje minister lub samorządowe kolegium odwoławcze, stronie nie będzie przysługiwać odwołanie, a wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy do tego samego organu. Samo odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji. Przepisy szczególne mogą ustalać inne wymogi co do treści odwołania. Mimo tego, że odwołanie rozpatruje co do zasady organ wyższego stopnia, to formalnie odwołanie adresowane jest do organu jaki wydał decyzję, bowiem pismo to przesyłane jest do organu odwoławczego za pośrednictwem organu pierwszej instancji. Termin na wniesienie odwołania wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a jeśli ogłoszono ją ustnie, to 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Często jednak przepisy szczególne będą wskazywać inny termin. Również ten fakt musi zostać uwzględniony przez organ wydający decyzję, w której treści należy wskazać właściwy termin.

Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu, a wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji, chyba że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności albo podlega ona natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy albo jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. O wniesieniu odwołania organ administracji publicznej, który wydał decyzję, zawiadomi strony. Jak jednak napisać owo odwołanie? Pomimo tego, że jak wspomnieliśmy wyżej treść odwołania wystarczy, że będzie jasno wskazywać na niezadowolenie z wydanej decyzji, na pewno większe szanse na skuteczną zmianę treści decyzji lub jej uchylenie będziemy mieć, jeśli wskażemy naruszenie konkretnych norm prawnych, które miało miejsce w postępowaniu poprzedzającym decyzję. Zachęcamy Państwa do skontaktowania się z MKM Lawyers Kancelaria Prawna Wrocław w każdym przypadku, gdy zostanie w Państwa sprawie wydana niekorzystna decyzja i będą Państwo chcieli upewnić się, że otrzymają najwyższej jakości pomoc prawną.

W treści odwołania powinniśmy przede wszystkim wskazać od jakiej decyzji się odwołujemy i czego oczekujemy od organu drugiej instancji (uchylenia decyzji lub umorzenia postępowania) i poprawnie wskazać adres organu pierwszej instancji do którego kierujemy odwołanie. Warto również zaznaczyć, że adresatem ostatecznym odwołania jest organ wyższego stopnia, który będzie merytorycznie rozpatrywał nasze odwołanie. Uzasadnienie odwołania najczęściej opierać się będzie na zarzucie niewłaściwego określenia stanu faktycznego sprawy przez organ lub niewłaściwego zastosowania jakiegoś przepisu prawa. Omawiając szerzej tą pierwszą okoliczność, strona może się powołać na to, że organ niesłusznie np. pominął jakiś dowód, lub uznał niewłaściwego świadka za bardziej wiarygodnego. Co do zasady, jeśli organ opisując stan faktyczny sprawy będzie się mijał w Państwa ocenie z prawdą, można mu zarzucić w odwołaniu niewłaściwe ustalenie stanu faktycznego sprawy i wskazać, jak w Państwa ocenie przedstawiają się fakty istotne dla rozstrzygnięcia. Zdecydowanie trudniejsze jest uzasadnienie zarzutu błędnego zastosowania jakiegoś przepisu. Najczęściej bowiem niewłaściwe zastosowanie będzie się wiązało z przepisami, które nie będą w swej treści jednoznacznymi. Co za tym idzie, dla skutecznego uzasadnienia pomyłki urzędu, wymagana najczęściej jest wiedza prawnicza, znajomość orzecznictwa doprecyzowującego rozumienie stosownych przepisow, a przede wszystkim dostęp do rozważań doktryny prawnej, które swoim autorytetem kształtuje sens stosownych norm prawnych. Komponując treść odwołania, warto pamiętać o tym jakie wymogi stawiane są samej decyzji, bowiem najskuteczniejszym sposobem szukania błędów w treści decyzji jest precyzyjna analiza otrzymanej przez stronę decyzji, z wytycznymi ustawowymi. Decyzja powinna zawierać:

1. oznaczenie organu administracji publicznej,
2. datę wydania,
3. oznaczenie strony lub stron,
4. powołanie podstawy prawnej,
5. rozstrzygnięcie,
6. uzasadnienie faktyczne i prawne,
7. pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie,
8. podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja. Jeżeli dostrzeżemy brak jakiegokolwiek z powyższych elementów, albo uznamy, że uzasadnienie prawne nie jest kompletne lub nie pokrywa się z powołaną podstawą prawną wydanej decyzji, możemy śmiało zacząć myśleć o sporządzeniu odwołania.

Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, obowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie siedmiu dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie. Organ odwoławczy może przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję. Z tego względu warto w treści odwołania zawrzeć wszelkie wnioski dowodowe. Ewentualne ich oddalenie nie powoduje negatywnych konsekwencji prawnych, a zawsze jest szansa, że organ drugiej instancji podzieli nasze stanowisko, że przeprowadzenie kolejnych dowodów może być kluczowe dla pełnego ujawnienia stanu faktycznego sprawy. Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Organ odwoławczy nie uwzględni jednak cofnięcia odwołania, jeżeli prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes społeczny. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:

1. utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo
2. uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję – umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części, albo
3. umarza postępowanie odwoławcze.

Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Istotne jest, że organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.

Powyższy artykuł jest trzecim z serii artykułów o postępowaniu administracyjnym. Poniżej, wraz z powstawaniem kolejnych części cyklu, dodawać będziemy linki do następnych publikacji. W następnej części przedstawimy Państwu procedurę odwołania się do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Tymczasem zachęcamy Państwa do skorzysania z naszych usług. MKM Lawyers Kancelaria Prawna, Wrocław, ul. Piłsudskiego 74/320. Zapraszamy!