Zakładanie fundacji

[stan prawny na dzień 4 lutego 2017 r.] W poniższym artykule pragniemy przybliżyć Państwu podstawowe zagadnienia związane z zakładaniem fundacji. MKM Lawyers Kancelaria Prawna proponuje zapoznać się z poniższymi informacjami przed podjęciem decyzji o założeniu fundacji. Zapraszamy Państwa na spotkanie w siedzibie Kancelarii w celu omówienia tych i innych zagadnień związanych z tą tematyką oraz przedstawienia konkretnych rozwiązań jakie mamy do zaproponowania przy tworzeniu Państwa fundacji.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że aktem prawnym mającym kluczowe znaczenie przy procesie tworzenia fundacji jest ustawa o fundacjach ustanowiona w dniu 6 kwietnia 1984 r. Na samym wstępie znajdziemy w niej odpowiedź na pytanie dla jakich celów możemy założyć fundację. Może być ona ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami. Katalog wymienionych celów rzecz jasna nie jest katalogiem zamkniętym. Przepis ten nie wskazuje wprost chociażby takiej dziedziny jak sport, którego propagowanie i rozwój może być celem statutowym fundacji. Istotne jest jednak powtórzenie, że cel fundacji musi być celem społecznie lub gospodarczo użytecznym. Warto też pamiętać, że fundacja nie może być utworzona dla zaspokojenia indywidualnych potrzeb fundatora, co byłoby niezgodne z ustawowo wskazanymi celami, jak również byłoby swoistą próbą obejścia zasady mówiącej, że celem fundacji nie może być dochód uzyskiwany wskutek jej funkcjonowania.

Drugim krokiem, po wybraniu celu jaki realizować ma fundacja, powinno być rozważenie jakimi środkami dysponować powinna fundacja. Osoba ustanawiająca fundację, czyli fundator (może nim być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) powinien w swoim oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji wskazać oprócz celu fundacji, także składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację, którymi mogą być przede wszystkim pieniądze, ale również papiery wartościowe, czy oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości. Przeznaczone fundacji środki stanowić będą tzw. fundusz założycielski.

Kolejnym krokiem jest stworzenie statutu fundacji. Jest to bardzo istotna czynność, gdyż statut będzie decydował o strukturze wewnętrznej fundacji, zależnościach pomiędzy jej organami oraz wskazywał na jakich polach i jak działać będzie sama fundacja. Napisanie statutu jest zadaniem fundatora, choć w tym zakresie zalecamy współdziałanie z Kancelarią Prawną MKM Lawyers w celu uniknięcia ewentualnych komplikacji stanowiących potencjalne przeszkody w swobodnym działaniu fundacji i opóźniających moment kiedy to fundacja spełniać będzie swoje cele. Statut rzecz jasna może być zmieniany już po zarejestrowaniu fundacji, ale błędne jego sporządzenie może też spowodować odmowę rejestracji fundacji. Co więcej, każda zmiana statutu wiąże się z dodatkowymi kosztami oraz oczekiwaniem na rejestrację zmiany przez sąd. Wspominaliśmy już wcześniej o akcie fundacyjnym, zwanym również aktem założycielskim, w treści którego fundator składa oświadczenie o woli ustanowienia fundacji. Dokument ten sporządzany jest w formie aktu notarialnego i w jego treści fundator może też zlecić napisanie statutu zarządowi fundacji, wskazanemu w akcie założycielskim. Należy pamiętać, że statut musi być sporządzony odpowiednio do planów funkcjonowania fundacji. Jeżeli fundator chciałby, żeby fundacja posiadała statut organizacji pożytku publicznego, wymagane będzie chociażby stworzenie wewnętrznego organu kontroli. Ponadto, tak jak każdy inny podmiot będący organizacją, fundacja potrzebuje klarownych reguł współdziałania jej wewnętrznych organów. Statut powinien zostać spisany w taki sposób, aby w przypadku wewnętrznych konfliktów lub bierności któregoś z organów, można było każdorazowo znaleźć łatwe rozwiązanie problemu i szybkie wyjście z sytuacji utrudniającej funkcjonowanie całej organizacji. Kolejnym zagadnieniem wymagającym gruntownego rozpatrzenia jest ewentualna działalność gospodarcza fundacji.

W momencie kiedy dysponujemy już aktem fundacyjnym oraz statutem, możemy złożyć wniosek od Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonego przez lokalny sąd rejonowy, o rejestrację fundacji. Może to zrobić fundator, zarząd fundacji lub pełnomocnik któregoś z tych podmiotów. Wniosek składany jest na odpowiednim formularzu wraz z wymaganymi przepisami załącznikami. Wniosek ten musi również zostać odpowiednio opłacony. Opłaty będą się różniły w zależności od tego, czy fundacja prowadzić będzie działalność gospodarczą, czy z tego zrezygnuje. Mając na względzie również fakt, że fundator ponieść będzie musiał opłatę, tzw. taksę notarialną, za sporządzenie aktu fundacyjnego, a ta jest zmienna w zależności od wysokości funduszu założycielskiego, proponujemy każdemu przyszłemu fundatorowi skonsultować koszt założenia fundacji bezpośrednio z naszą Kancelarią na spotkaniu zorganizowanym w celu omówienia zagadnień związanych z zakładaniem fundacji. W tym miejscu pragniemy jedynie wskazać, że same koszty urzędowe mogą się wahać od ok. 400 zł do nawet ok. 10 000 zł.

Jeżeli mają Państwo w planach założenie fundacji i chcieliby Państwo uzyskać pomoc w wymiarze konsultacyjnym lub skorzystać z usług profesjonalnego pełnomocnika w całym procesie zakładania fundacji, zapraszamy na spotkanie w Kancelarii Prawnej MKM Lawyers Wrocław w celu umówienia wszelkich zagadnień.