Odprawa rentowo – emerytalna

Za podstawę prawną, w oparciu o którą sporządzono prezentowane opracowanie zagadnienia –  odprawy emerytalno rentowej przyjęto:

• Ustawę z dnia z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 141 z późn. zm.) w części obejmującej Rozdział IIIa. Odprawa rentowa lub emerytalna,

• Ustawę z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 92¹  Kodeksu pracy z dnia 26 czerwca 1974 roku, który stanowi:

Art. 921. [Przesłanki nabycia; wysokość]

• 1.[85] Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.
• 2. Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

przyjąć należy co następuje.

Nabycie prawa do odprawy rentowej lub emerytalnej zależy od zaistnienia następujących okoliczności: 

1)  spełnienia przez pracownika warunków uprawniających do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury,

2)  ustania stosunku pracy,

3)  zmiany statusu prawnego z pracownika na świadczeniobiorcę,

4)   występowania związku między ustaniem stosunku pracy a przejściem pracownika na rentę lub emeryturę.

W pierwszej kolejności przyjąć należy, że poza nielicznymi wyjątkami, prawo do odprawy nie jest uzależnione od sposobu rozwiązania umowy o pracę ani od tego, która ze stron dokonuje jej rozwiązania. Niewątpliwie ustanie stosunku pracy w sposób, o którym mową w art. 92¹  Kodeksu pracy może nastąpić w drodze porozumienia stron lub wypowiedzenia umowy o pracę przez którąkolwiek ze stron.

 Nie jest przy tym koniecznym warunkiem nabycia prawa do odprawy występowanie po stronie pracownika zamiaru uzyskania świadczenia rentowego lub emerytalnego w następstwie rozwiązania stosunku pracy. Między ustaniem stosunku pracy, a przejściem na rentę lub emeryturę nie musi zatem zachodzić rozumiany w ten sposób związek przyczynowy. Wystarczające jest następstwo w czasie między rozwiązaniem stosunku pracy a uzyskaniem prawa do renty lub emerytury.

Związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej może mieć charakter nie tylko przyczynowy lub czasowy, ale także funkcjonalny. Występuje on wówczas gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje przed spełnieniem warunków uprawniających do emerytury lub renty, ale nabycie prawa do jednego z tych świadczeń i przyznanie świadczenia po ustaniu zatrudnienia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej rozwiązanie stosunku pracy.

Między ustaniem stosunku pracy a uzyskaniem renty z tytułu niezdolności do pracy nie może nastąpić żadne zdarzenie, które przerywałoby bezpośredni związek przyczynowy między ustaniem stosunku pracy, a przejściem na rentę. Takim zdarzeniem nie jest zwłaszcza choroba pracownika jako okoliczność, która doprowadziła do inwalidztwa i przyznania renty.

Tym samym gdy z powodu choroby rozpoczętej w czasie trwania stosunku pracy i trwającej nieprzerwanie po jego zakończeniu przyznano pracownikowi rentę w dacie późniejszej od daty rozwiązania stosunku pracy, zwłaszcza z upływem okresu pobierania przez tego pracownika świadczenia rehabilitacyjnego, nie traci on uprawnień do odprawy pieniężnej, gdyż w istocie rzeczy przeszedł na rentę w sposób bezpośredni po ustaniu zatrudnienia.

 Sumując powyższe należy skonkludować, że za ustanie stosunku pracy pozostające w związku z przejściem na rentę lub emeryturę uznaje się sytuację, w której pracodawca rozwiązuje umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu przedłużającej się choroby pracownika (art. 53 § 1) w następstwie, której nabywa on uprawnienia do renty z tytułu niezdolności do pracy.